Kończąca się w 2013 roku perspektywa budżetowa UE umożliwiła zapoczątkowanie budowy nowoczesnych dróg w Polsce. Choć efekty są widoczne, nie zakończy się ona osiągnięciem zakładanych rezultatów, nie udało się także wykreować w tym czasie silnego rynku budowlanego – stwierdzono podczas zakończonego 22 października w Warszawie VI Forum PKD._x005F_x000D_

Tematem przewodnim Forum była “Realizacja projektów drogowych ze środków europejskich: doświadczenia, wnioski, perspektywy”. Zaprezentowano dotychczasowe efekty budowy dróg finansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej i Regionalnych Programach Operacyjnych. Eksperci przedstawili również rekomendacje dotyczące inwestycji drogowych w perspektywie 2014-2020, o której już wiadomo, że będzie mniej korzystna dla drogownictwa niż obecna._x005F_x000D_

Jak przypomniał otwierając obrady prezes zarządu PKD Zbigniew Kotlarek, środki z budżetu UE Polska miała do dyspozycji już w momencie ogłoszenia starań o członkowstwo i po wejściu do Unii w 2004 roku, ale dopiero w perspektywie budżetowej 2007-2013 były on tak znaczne i tak ukierunkowane na rozwój infrastruktury. W programach operacyjnych Infrastruktura i Środowisko, Rozwój Polski Wschodniej i 16 Regionalnych Programach Operacyjnych na drogi łącznie przeznaczono prawie 15 miliardów euro._x005F_x000D_

Dr Jerzy Kwieciński, były podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, a obecnie wiceprezes Europejskiego Centrum Przedsiębiorczości, zwrócił uwagę, że w podsumowaniach realizacji programów całą uwagę skupia się na liczeniu, ile pieniędzy już udało się wydać, jak przebiega rozliczanie i refundacja projektów, a nie mówi się prawie wcale o tym jak udaje się realizacja deklarowanych celów. Najbardziej ogólnym celem programu Infrastruktura i Środowisko było “podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej, przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej”. Jednym z celów szczegółowych było zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu. Dodatkowym celem – powiedział J. Kwieciński – było zbudowanie w Polsce silnego sektora budowlanego z mocnymi podmiotami gospodarczymi._x005F_x000D_

Tego celu z całą pewnością nie udało się zrealizować – stwierdził prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa Marek Michałowski. Firmy budowlane realizujące kontrakty dla GDDKiA popadły w kłopoty finansowe, kilka, także zaliczanych do największych, upadło lub było blisko bankructwa. Taka sytuacja kontrastuje mocno z krajami “starej” Unii, gdzie inwestycje infrastrukturalne przyczyniły się do wykreowania mocnych graczy na rynku budownictwa._x005F_x000D_

W pewnych dziedzinach wskaźniki realizacji celu strategicznego zostały już osiągnięte. Polski Produkt Krajowy Brutto na mieszkańca stanowi już 65% średniej UE, a tak miało być dopiero na koniec roku 2013. Również osiągnięty poziom zatrudnienia osób w grupie wiekowej 15-64 lata jest bliski zakładanemu 60%., a poziom wyższego wykształcenia w tej grupie nawet znacznie wyższy. Ale wiadomo, że nie uda się osiągnąć zakładanej w programie łącznej długości autostrad (miało ich być w 2013 r. 1764 km, na koniec 2011 r. było 1070), a zwłaszcza dróg ekspresowych (miało powstać 2555 km, na koniec 2011 było 738 km). Zgodnie z zapowiedziami premiera z tzw. “drugiego expose” , do końca 2015 roku ma zostać ukończonych 474 km autostrad i 335 km dróg ekspresowych._x005F_x000D_

Problemy z budową zakładanych dróg dotyczą najwyższych kategorii. Drogi samorządowe, budowane za pieniądze z regionalnych programów operacyjnych, powstają zgodnie z planami. W sumie w 16 RPO przewidziano wybudowanie 750 km nowych dróg i przebudowę 7617, na koniec sierpnia br. gotowych było 400 km nowych i 4824 km zmodernizowanych. W programie Rozwoju Polski Wschodniej – poinformował Dariusz Szewczyk, zastępca prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która pełni rolę Instytucji Pośredniczącej – na liście projektów z zakresu infrastruktury transportowej znalazło się 28 projektów podstawowych i 5 rezerwowych o łącznej wartości 5623 mln zł. Ich realizacja przebiega na ogół zgodnie z harmonogramami, kilka ma powstać tuż przed ostatecznym terminem rozliczeniem unijnych środków na koniec 2015 roku._x005F_x000D_

VI Forum przyniosło bardzo obfity dorobek programowy. Współpracujące merytorycznie przy jego organizacji instytucje: Centrum Unijnych Projektów Transportowych i Inicjatywa Jaspers przygotowały interesujące opracowania, które zaprezentowali: Paweł Szaciłło, dyr. CUPT oraz Urszula Rzeszot, Małgorzata Mokrzańska, Elisabet Vila Jorda i Robert Kietliński (Jaspers). O problemach związanych z wpływem kwestii ekologicznych na budowę infrastruktury mówił Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Michał Kiełsznia, strategiczne kierunki rozwoju sieci drogowej w świetle Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 zaprezentował prof. Tomasz Komornicki z Polskiej Akademii Nauk, a o bieżącej sytuacji w branży infrastrukturalnej, związanej z kryzysem gospodarczym mówił poseł Janusz Piechociński. Do tych prezentacji będziemy wracać w najbliższym czasie, Polski Kongres Drogowy planuje również przygotowanie raportu z wnioskami sformułowanymi podczas obrad VI Forum._x005F_x000D_