Temat bezpiecznego stosowania drogowych barier ochronnych zdominował seminarium szkoleniowe “Nowoczesne urządzenia brd”, które odbyło się 3 marca w Warszawie. Spotkanie stało się okazją do oceny blisko rocznego funkcjonowania wytycznych GDDKiA, a także wyciągnięcia wniosków z fatalnego w skutkach najechania na barierę przez Roberta Kubicę.
Zasadniczym celem stosowania drogowych barier ochronnych jest ochrona zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego oraz bezpieczeństwa osób i budowli znajdujących się w otoczeniu drogi – przypomniał prof. Tadeusz Sandecki z Politechniki Warszawskiej. Po stwierdzeniu zagrożeń wymagających zastosowania zabezpieczeń, należy sprawdzić możliwość usunięcia, przesunięcia lub zminimalizowania tych zagrożeń przez działania inżynierskie, np.: zmianę lokalizacji przeszkód, złagodzenie pochylenia skarp i wyokrąglenie ostrych krawędzi, czy odsunięcie drogi od przeszkody. Dopiero gdy te działania okażą się niewystarczające, należy stosować bariery ochronne – tam, gdzie ich brak mógłby mieć bardziej negatywne skutki niż w przypadku zastosowania barier. One same stanowią bowiem też pewne zagrożenie, np. mogą ograniczać widoczność.
Od blisko roku obowiązuje zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad wprowadzające wytyczne stosowania barier ochronnych na drogach krajowych. Oceniając ich praktyczne stosowanie z punktu widzenia projektanta Marek Bujalski z firmy Arcadis stwierdził, że są one dobrą podstawą dla wyposażania dróg w bezpieczne urządzenia. Wskazał jednocześnie na potrzebę doprecyzowania pewnych zapisów w tym dokumencie, usunięcia błędów i pomyłek. Jego zdaniem, projektantom brakuje wciąż wytycznych stosowania dla innych podstawowych urządzeń BRD określonych europejską normą zharmonizowaną: osłon energochłonnych (poduszek zderzeniowych) – PN EN 1317-3, końcówek zderzeniowych – ENV 1317-4, konstrukcji wsporczych znaków drogowych – PN EN 12767 oraz osłon przeciwolśnieniowych – PN EN 12676. Jest także potrzeba powstania katalogu (bazy) produktów i producentów urządzeń BRD – prowadzonego i uzupełnianego okresowo przez niezależną jednostkę, a także katalogu powtarzalnych rozwiązań zabudowy urządzeń BRD w pasie drogowym.
Uczestniczący w seminarium przedstawiciele GDDKiA: Norbert Wyrwich i Jacek Gacparski zaprosili projektantów do zgłaszania konkretnych uwag do “Wytycznych”, które będą uwzględnione w dalszych pracach.
Podczas seminarium kilkakrotnie poruszano kwestie uregulowania zasad stosowania urządzeń BRD na pozostałych drogach publicznych (poza krajowymi, które stanowią ledwie 5% długości wszystkich dróg w Polsce). Konwent Dyrektorów Zarządów Dróg Wojewódzkich – poinformował dyrektor Podkarpackiego ZDW w Rzeszowie Bogdan Tarnawski – zainicjował prace nad wydaniem “Wytycznych stosowania drogowych barier ochronnych na drogach wojewódzkich w Polsce”. Celem jest zapewnienie spójności parametrów techniczno-kolizyjnych dla całej sieci dróg tej kategorii. Dokument będzie uwzględniał ich specyfikę, m.in. położy nacisk na dobór parametrów dla drogowych obiektów inżynierskich o długości nieprzekraczającej 10 metrów, uwzględni też dobór parametrów w sytuacji czołowego najechania na barierę. Takie problemy praktycznie nie występują na drogach krajowych.
Temat barier drogowych i ich wpływu na bezpieczeństwo żywo zainteresował opinię publiczną po wypadku polskiego kierowcy wyścigowego Roberta Kubicy, który doznał poważnych obrażeń w wyniku najechania na barierę podczas rajdu Ronde di Andora w północnych Włoszech. Przyczyny wypadku zanalizował M. Bujalski. Jego zdaniem przyczynił się do tego splot niekorzystnych okoliczności. Rajd toczył się na wąskich górskich drogach, o ograniczonej widoczności. W stosunku do normalnych warunków na drodze kierowcy w rajdach poruszają się z dużo większą prędkością, której nie bierze się pod uwagę przy projektowaniu urządzeń brd. Bariera, w którą uderzył samochód prowadzony przez Kubicę, była dodatkowo osłabiona brakiem zakończenia prowadnicy odcinkiem ukośnym. Słupki bariery były także zakotwione w gruncie w zbyt małej odległości od krawędzi skarpy.
Podsumowując seminarium, prof. Sandecki zaproponował pilne podjęcie prac nad usunięciem z “Wytycznych stosowania drogowych barier ochronnych na drogach krajowych” błędów i niejednoznaczności zapisów. Należy je też wzbogacić o osłony energochłonne, terminale i systemy powstrzymujące pieszych. Konieczne jest wprowadzenie zasad stosowania barier na drogach samorządowych. Zaproponował też podjęcie prac nad krajowym dokumentem aplikacyjnym (krajowym załącznikiem NA) do PN-EN 1317.
Zapraszamy do zapoznania się z prezentacjami wygłoszonymi podczas seminarium.