Nakazanie kierowcom zmniejszanie prędkości podczas zbliżania się do pieszych, stały limit 50 km/h w obszarze zabudowanym – to rozwiązania, które proponuje MI w projekcie zmian ustawowych dla zwiększenia bezpieczeństwa pieszych.

Trwają konsultacje społeczne projektu zmiany ustaw: Prawo o ruchu drogowym oraz o kierujących pojazdami. Projekty przygotowane zostały w Ministerstwie Infrastruktury. W przepisach znajdzie się sformułowanie, że piesi powinni zachować szczególną ostrożność wchodząc na jezdnie lub torowisko i korzystać z wyznaczonych przejść. Kiedy jednak już znajdą się na tym przejściu, mają pierwszeństwo przed pojazdem.

Z kolei kierowca, zbliżając się do przejścia, będzie „zobowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się w tym miejscu na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na to przejście lub znajdującemu się na tym przejściu. Ponadto ujednolicone zostanie ograniczenie prędkości w obszarze zabudowanym do 50 km/h (do tej pory w porze nocnej było to 60 km/h, co obowiązywało tylko w Polsce). Dodatkową zmianą będzie zatrzymywanie prawa jazdy za przekroczenie dopuszczalnej prędkości, wynikającej z oznakowania bądź ogólnych przepisów, w dowolnym miejscu (do tej pory obowiązywało to tylko w terenie zabudowanym).

Europa też zaniepokojona

W uzasadnieniu autorzy nowelizacji przytaczają dane, z których wynika, że liczba zabitych na przejściach dla pieszych w Polsce niestety wzrasta – pomimo ogólnego spadku liczby wypadków z udziałem pieszych w ogóle. W roku 2018 zginęło n a przejściach o 4,4% więcej osób niż rok wcześniej i aż o 15,9% więcej niż w roku 2015. Jest to jeden z najpoważniejszych problemów w bezpieczeństwie ruchu w naszym kraju. Sytuacja nadal się nie poprawia – w dniach kiedy Ministerstwo upubliczniło swój projekt, policja opublikowała dane, z których wynika, że w okresie miedzy 1 stycznia a 7 lutego 2020 roku w Polsce zginęło 100 pieszych, z czego większość na wyznaczonych przejściach.

Problem z niechronionymi użytkownikami dróg ma prawie cała Europa. Z opublikowanego na początku lutego raportu Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu (ETSC) wynika, że co najmniej 51 300 pieszych i 19 450 rowerzystów zostało zabitych na drogach Unii Europejskiej w latach 2010-2018. Zgony wśród pieszych i rowerzystów, najbardziej narażonych użytkowników dróg, stanowiły 29% wszystkich odnotowanych śmiertelnych ofiar na drogach w UE w 2018 r. Problem dotyka przede wszystkim osoby starsze – w Europie mówi się o grupie 65+, a Polsce 60+.

Raport zaleca stosowanie hierarchii planowania urbanistycznego, w której priorytetem jest poruszanie się pieszo, jazda na rowerze i transport publiczny. Postuluje szersze stosowanie stref z limitem 30 km/h, wspierane przez infrastrukturę uspokajającą ruch i egzekwowanie przepisów na obszarach o wysokim poziomie ruchu pieszego.

Zmian wymagają też przejścia dla pieszych

W ramach konsultacji projektów MI, swoje stanowisko przedstawili eksperci z Politechniki Krakowskiej. Uznają oni wysoki poziom zagrożeń bezpieczeństwa ruchu pieszego i konieczność wprowadzania bardziej skutecznych środków ochrony pieszych. Uzyskanie oczekiwanych efektów wymaga jednak spełnienia dodatkowych warunków. Jednoznaczny wymóg ustąpienia pierwszeństwa pieszemu wchodzącemu na przejście może dotyczyć tylko przejść zlokalizowanych na odcinkach dróg i ulic z dopuszczalną prędkością nie większą niż 50 km/h (przejścia bez sygnalizacji świetlnej) i na przejściach zapewniających ich bardzo dobrą widoczność – uważa prof. Stanisław Gaca z PK. Konieczna jest weryfikacja wszystkich już wyznaczonych przejść dla pieszych, tak aby ocenić spełnienie warunku ograniczenia prędkości i warunku widoczności. Jeśli takie warunki nie będą spełnione, to konieczna będzie likwidacja przejścia lub zastosowanie środków kompensacyjnych, np. sygnalizacji świetlnej. Musi to nastąpić przed dniem wejścia w życie zmienionych przepisów. Weryfikacji wymagają też wyznaczone przejścia na przez wielopasowe jezdnie jednokierunkowe, nawet z ograniczeniem prędkości do 50 km/h.

Dotychczasowa praktyka wyznaczania przejść dla pieszych – zauważają naukowcy – spowodowała na niektórych ulicach takie ich zagęszczenie, że nowe zasady ruchu (udzielanie pierwszeństwa pieszym) mogą doprowadzić do istotnego ograniczenia przepustowości ulic i zwiększenia udziału zatorów w ruchu oraz zwiększenia emisji spalin. Dlatego konieczne są działania polegające na: weryfikacji zasadności lokalizacji przejść; ewentualnym zastąpieniu części z nich przejściami z sygnalizacją świetlną lub „przejściami sugerowanymi”.

Ministerstwo zakłada, że zmienione przepisy wejdą w życie 1 lipca br. Na uwagi do projektu oczekuje do 21 lutego.

Projekt MI