Kwestie warunków kontraktów między GDDKiA a generalnymi wykonawcami projektów drogowych zdominowały dyskusję podczas Kongresu Drogowego 2012, który obradował 3 października w Warszawie. Uczestniczący w otwarciu konferencji minister Sławomir Nowak zapowiedział, ze do 2020 roku powinno nastąpić “domknięcie” sieci autostrad i podstawowych dróg ekspresowych._x005F_x000D_

Otwierając obrady prezes Polskiego Kongresu Drogowego Zbigniew Kotlarek podkreślił, że stanowi on odpowiedź na pilna potrzebę dokonania przeglądu stanu drogownictwa w Polsce, które – pomimo napływu środków z UE i zainicjowania wielkiego programu rozbudowy sieci drogowej, przeżywa kryzys. Jego objawami są bankructwa firm, ograniczenie liczby nowych zadań inwestycyjnych, pogarszające się proporcje nakładów na budowę i na utrzymanie dróg oraz na drogi krajowe i samorządowe._x005F_x000D_

Kongres stał się okazją do zainicjowania dialogu między największym inwestorem – Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad a przedstawicielami środowiska wykonawców kontraktów drogowych. Firmy budowlane zarzucają stronie publicznej działania zmierzające do niszczenia tego sektora, m.in. przez zaostrzanie restrykcyjnych przepisów prawa zamówień publicznych, pozwalających na wykluczanie z przetargów wykonawców uznanych przez Zamawiających za nierzetelnych. Marek Michałowski, prezes Zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa powiedział, że stosowanie wyłącznie kryterium najniższej ceny i brak realnej prekwalifikacji i sprawdzania wiarygodności oferentów to przyczyny problemów finansowych dużych firm, wypieranych przez podmioty pozbawione znajomości specyfiki budownictwa drogowego._x005F_x000D_

Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad Lech Witecki wyraził rozczarowanie dotychczasowymi dyskusjami ze środowiskiem wykonawców. Jego zdaniem zgłaszane pretensje są przejawem roszczeniowej postawy firm. Przez takie mentalne podejście do współpracy, wciąż rozbijamy się o ścianę – powiedział. Pretensje do GDDKiA ignorują – jego zdaniem – uwarunkowania prawne i budżetowe, w których działa Dyrekcja, a także fakt, że buduje ona za pieniądze unijne, co nakazuje ścisłe trzymanie się prawa obowiązującego w UE. Wyklucza to stosowanie podpowiadanych przez firmy rozwiązań jak np. preferowania firm polskich czy innego ograniczania dostępności rynku zamówień. Kluczowe znaczenie zawsze będzie mieć odpowiedzialność przy składaniu ofert przez wykonawców._x005F_x000D_

Wyraził natomiast gotowość dyskusji o innych problemach, zgłaszanych przez przedsiębiorców, jak zapisy kontraktów czy bieżące współdziałanie służb inwestora i wykonawców. Już w trakcie dyskusji na Kongresie umówione zostało ad hoc spotkanie kierownictwa GDDKiA i reprezentacji środowiska wykonawców dla omówienia szczegółowych kwestii._x005F_x000D_

Uczestniczący w otwarciu Kongresu minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Sławomir Nowak zapowiedział, że w połowie przyszłego roku strona publiczna będzie gotowa do ogłaszania przetargów na zadania finansowane z budżetu UE na lata 2014-2020. Wyraził nadzieję, że również w kolejnych latach Polska będzie wielkim placem budowy, dzięki “wielomiliardowym inwestycjom w infrastrukturze”. Ich efektem powinno być “domknięcie” do roku 2020 sieci autostrad i podstawowych dróg ekspresowych. Zaznaczył jednocześnie, że być może z pewnych projektów trzeba będzie zrezygnować. Decydować o tym mają wymierne przesłanki: natężenie ruchu i wpływ na uzupełnianie brakujących elementów sieci._x005F_x000D_

Minister zaapelował do wykonawców o “niemarnowanie czasu na wydumane problemy”. Skrytykował je jednocześnie za to, co nazwał “tworzeniem sobie poduszki bezpieczeństwa finansowego” kosztem podwykonawców. Jego zdaniem, rentowność kontraktów drogowych, na której niski poziom narzekają wykonawcy, to efekt braku zaangażowania i złej organizacji budowy. To dlatego, przy średniej cenie budowy kilometra autostrady w Polsce wynoszącej ok. 9 mln euro, firmy wpadają w kłopoty finansowe. Dla porównania podał, że średnia cena wybudowania autostrady w Hiszpanii, z reguły w trudniejszych warunkach niż w Polsce, wynosi 6 mln euro. Ja jestem po to, by publiczne pieniądze były wydawane mądrze, a wykonawcy po to, by były wydawane skutecznie – zakończył minister._x005F_x000D_

Prezes Polskiego Kongresu Drogowego Zbigniew Kotlarek zapowiedział, że poruszane w dyskusji wątki będą poruszane podczas kolejnych programowych inicjatyw. Już 22 i 23 października w Warszawie odbędzie się VI Forum na temat “Realizacja projektów drogowych ze środków europejskich: doświadczenia, wnioski, perspektywy”. Zaprezentowane zostaną doświadczenia z etapu planowania inwestycji, przygotowania i realizacji oraz rozliczenia. Przedstawione będą również wymogi Komisji Europejskiej wobec przyszłych beneficjentów, a także kierunki spodziewanej działalności kontrolnej wykorzystania funduszy. Te zagadnienia są interesujące dla wszystkich zaangażowanych w realizację projektów. Ważną częścią wniosków z obecnego okresu budowy jest problem właściwego układania relacji między inwestorami a wykonawcami różnych części zamówień publicznych. Podczas Forum będzie kontynuowana dyskusja na ten temat, zapoczątkowana na Kongresie Drogowym._x005F_x000D_