23 grudnia PIARC opublikował raport na temat odpowiedzi sektora drogowego i transportu na pandemię koronawiarusa, podsumowujący pierwszy okres prac Zespołu Reagowania.

Po wybuchu pandemii wczesna wiosną 2020 r. szybko stało się jasne, że spowoduje ona poważne zakłócenia w sektorze transportu drogowego. Zadaniem powołanego w marcu 2020 r. zespołu było zorganizowanie szybkiego dzielenia się wiedzą i praktykami postępowania wobec pandemii przez organizacje (administracje) i profesjonalistów, którzy nim zarządzają. Chodziło zarówno o same zagrożenia sanitarne, jak i związany z pandemią kryzys gospodarczy i społecznego. PIARC jako organizacja szybko rozpoczął działania skoncentrowane na obszernym programie obejmującym organizację ponad 20 webinariów, notatek informacyjnych, ankiet i innych form.

Podsumowanie wniosków z pierwszej części tych działań, obejmujących okres od marca do lipca ub. roku stanowi treść raportu zatytułowanego „Wstępny wpływ i reakcje agencji drogowych i transportowych na pandemię”. Dokument przedstawia wpływ i reakcje na COVID-19 ze strony sektora drogowego i transportowego we wczesnych stadiach pandemii; zwraca uwagę na wyciągnięte wnioski i zalecenia, które mogą mieć znaczenie w kolejnych falach pandemii lub późniejszych kryzysów o innych charakterze, które mogą przybrać podobne rozmiary. Pokrótce omówiono także niektóre kluczowe kwestie, które mogą mieć znaczenie dla gospodarczego i społecznego ożywienia po pandemii i przedstawia możliwe wnioski, które można wykorzystać w programach i praktykach operacyjnych PIARC w ramach obecnego planu strategicznego na lata 2020–2023.

Błyskawiczna reakcja

W słowie wstępnym do raportu prezydent PIARC Claude van Rooten i sekretarz generalny Patrick Mallejacq podkreślili, ze organizacja sprawnie odpowiedziała na nowe ogromne wyzwanie. W PIARC mocno wierzymy w zasadnicze znaczenie dzielenia się wiedzą na całym świecie – napisali. Dzielenie się wiedzą pomaga praktykom szybciej realizować ich cele i skuteczniej. W tym celu PIARC identyfikuje kwestie priorytetowe, zwołuje grupy ekspertów, organizuje seminaria i inne wydarzenia oraz przygotowuje publikacje techniczne. Jednak pandemia Covid-19 mogła zniweczyć wszystkie te wydarzenia z dnia na dzień: spotkanie stało się problemem zdrowotnym, priorytety wszystkich zostały wywrócone i trudno było dostrzec lub wdrożyć spójne strategie.

W marcu 2020 r., gdy wiele krajów znalazło się w lockdownie, niewielka grupa międzynarodowych ekspertów postanowiła podjąć inicjatywę i zaczęła organizować webinaria służące dzieleniu się wiedzą. Celem było stworzenie platformy dla praktyków drogowych na całym świecie do wyrażania swoich obaw i dzielenia się pomysłami na temat najlepszego radzenia sobie z Covid-19 i jego licznymi konsekwencjami. W okresie od marca do lipca rozwinęło się to w obszerną serię ponad 20 webinariów, niektóre z nich miały bardzo szeroki zakres, inne dotyczyły określonego tematu związanego z drogami, a inne dotyczyły określonego obszaru geograficznego. Te webinary przyciągnęły ponad 90 prelegentów i dotarły do ponad 1500 uczestników.

Takie działanie stanowi uzupełnienie ustrukturyzowanych metod planowania strategicznego PIARC. Jeśli nowy świat, który wyłoni się, gdy pandemia będzie już za nami, będzie zwinny, prężny i innowacyjny, to możemy śmiało powiedzieć, że PIARC jest na to gotowy – czytamy w przedmowie.

Jakie wnioski?

Kluczowe wnioski i zalecenia podkreślają strategiczną wartość transportu drogowego oraz potwierdzają, że organizacje drogowe i transportowe wykazały się szybkością reakcji i zdolnościami adaptacyjnymi. Dotyczą kilku obszarów: środków ekonomicznych wspierających przedsiębiorstwa, robót drogowych, danych i zarzadzania nimi, bezpieczeństwa, zarządzanie katastrofami i odporności infrastruktury, funkcjonowania transportu publicznego czy inteligentnych systemów transportowych.

Kluczowe wnioski i zalecenia zawarte w Raporcie w miarę trwania pandemii w 2021 r. Podkreślają strategiczną i zasadniczą wartość transportu drogowego oraz potwierdzają, że organizacje drogowe i transportowe wykazały się szybkością reakcji i zdolnościami adaptacyjnymi.

W poszczególnych obszarach kluczowe wnioski i zalecenia dotyczą następujących kwestii:

Deklaracja stanu nadzwyczajnego

Należy upoważnić władze posiadające odpowiednie uprawnienia w sytuacjach nadzwyczajnych do ogłoszenia takiego stanu. Administracja musi być przygotowana do wydawania poleceń i instrukcji interpretacyjnych, aby zapewnić świadczenie usług krytycznych lub niezbędnych w celu ochrony ludzi, mienia i miejsc oraz utrzymywać działalność w kluczowych sektorach gospodarki.

Środki ekonomiczne wspierające przedsiębiorstwa

Potrzebne są zalecenia dotyczące kontraktów, zwłaszcza w formule PPP. Należy zaplanować utrzymanie dostępności dróg i ciągłości biznesowej. O ile to możliwe, trzeba łagodzić gospodarcze i finansowe konsekwencje ograniczenia ruchu.

Roboty drogowe:

W niektórych przypadkach należy przyspieszyć niektóre prace remontowe, aby wykorzystać niewielkie natężenie ruchu, dostosowując operacje do zmniejszenia ruchu. Zadaniem administracji jest zabezpieczenie dostępu do odpowiednich zasobów, aby zapewnić kontynuację prac. Zbadaj wykonalność strategicznych zapasów materiałów, których może brakować w przypadku globalnego zakłócenia łańcuchów dostaw – radzą autorzy raportu.

Dane:

Konieczne jest potraktowanie danych jako czegoś bardzo wartościowego dla organizacji transportu drogowego. Do zaspokojenia potrzeb użytkowników i operatorów potrzebne są informacje w czasie rzeczywistym. Tam, gdzie można należy budować partnerstwa w zakresie gromadzenia danych i zarządzania nimi w celu stymulowania innowacji w transporcie drogowym.

Bezpieczeństwo:

Trzeba uznać, że bezpieczeństwo fizyczne i cyberbezpieczeństwo są niezbędne do zastosowania koncepcji związanych z odpornością: przygotowanie, zapobieganie, ochrona, reagowanie, odzyskiwanie. Należy zwiększyć bezpieczeństwo systemów informatycznych.

Zarządzanie kryzysowe i odporność:

Kwestie odporności dróg, transportu, funkcji związanych z drogami, powiązania z innymi środkami transportu oraz powiązania z innymi interesariuszami należy traktować jako całość. Celem jest stworzenie odpornej na katastrofy sieci drogowej zabezpieczającej infrastrukturę drogową w czasach kryzysu. Wskazany jest model Przygotowania, Reagowania, Przywrócenia stanu, Zapobiegania / Adaptacji. Należy być przygotowanym na to, że w czasie pandemii tez mogą się zdarzyć inne katastrofy.

Transport publiczny:

Należy tak działać, aby przywróć zaufanie obywateli do zbiorowego (masowego) transportu publicznego. Zwrócić uwagę, jak można zbudować elastyczność infrastruktury, aby uwzględnić zmieniającą się i niepewną dynamikę mobilności oraz oczekiwania, przed którymi stoi nasza baza klientów. Uwzględnić rozwiązania ITS, aby pomóc transportowi publicznemu w zapewnieniu bardziej niezawodnych usług.

Zespół działa dalej

Niestety, w momencie finalizowania prac nad raportem w grudniu 2020 r., poziomy zakażeń na całym świecie zaczęły rosnąć, pojawiają się nowe skutki i reakcje na pandemię. Zespół reagowania na COVID-19 w PIARC kontynuuje zatem swoje działania.

Tekst raportu dostępny jest na stronie www.piarc.org